Μπορούμε να χωρίσουμε το Λογισμικό στις παρακάτω μεγάλες κατηγορίες:

- στο Λογισμικό (System Software),
- στο Λογισμικό (Application Software)


Λογισμικό Συστήματος (System Software)

Τo Λογισμικό Συστήματος το υλικό του υπολογιστή, παρέχει στοιχειώδη λειτουργικότητα προς τον και αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία αναπτύσσεται και εκτελείται το Λογισμικό Εφαρμογών.
Περιλαμβάνει:

- το Σύστημα (Operating System - OS),
- οδηγούς συσκευών (drivers),
- διαγνωστικά εργαλεία,
- το παραθυρικό σύστημα,
- βοηθητικά προγράμματα, και άλλα.
______________________________________________________________________________________________________________________________

Το Λειτουργικό Σύστημα ή ΛΣ (Operating System ή OS) αποτελεί το λογισμικό του υπολογιστή που είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση και τον συντονισμό των εργασιών, καθώς και την των διαθέσιμων πόρων, όπως είναι π.χ. η μνήμη και ο χρόνος εκτέλεσης στην ΚΜΕ.
Παράλληλα, λειτουργεί ως ένα ενδιάμεσο επίπεδο λογικής διασύνδεσης μεταξύ λογισμικού και του υπολογιστή.
Με αυτόν τον τρόπο προφυλάσσει τον προγραμματιστή από τον άμεσο και επίπονο χειρισμό των πόρων του υπολογιστή, καθιστώντας έτσι ευκολότερη την ανάπτυξη Λογισμικού Εφαρμογών.
Το πιο σημαντικό μέρος του ΛΣ, που εκτελεί όλες τις παραπάνω λειτουργίες, ονομάζεται (kernel).
Ο (shell) είναι μια εξειδικευμένη εφαρμογή που επιτρέπει την πρόσβαση του χρήστη στις υπηρεσίες του ΛΣ. Αποτελεί δηλαδή τη διεπαφή μεταξύ χρήστη και ΛΣ.
______________________________________________________________________________________________________________________________

Όλα τα υπολογιστικά συστήματα (υπερυπολογιστές, προσωπικοί υπολογιστές, έξυπνα κινητά, ακόμη και παιχνιδομηχανές) χρειάζονται για τη λειτουργία τους κάποιο τύπο λειτουργικού συστήματος.
Μπορούμε να κατηγοριοποιήσουμε τα ΛΣ σε:

- -χρόνου (Real-time), που παρέχουν γρήγορη και προβλέψιμη απόκριση σε συγκεκριμένα γεγονότα.
- -χρηστών (Multi-user), τα οποία εξασφαλίζουν ταυτόχρονη πρόσβαση σε πολλούς χρήστες στον ίδιο υπολογιστή.
- Πολύ- (Multi-tasking), όπου ο χρήστης μπορεί να εκτελεί ταυτόχρονα πολλά προγράμματα σε αντίθεση με τα Μονο-διεργασιακά (Single-tasking).
- (Distributed). Ένα κατανεμημένο ΛΣ διαχειρίζεται μια ομάδα ανεξάρτητων, δικτυωμένων υπολογιστών, δημιουργώντας την αίσθηση στον χρήση ότι πρόκειται για έναν και μόνο υπολογιστή.
- Ενσωματωμένα (Embedded), τα οποία σχεδιάστηκαν για να λειτουργούν σε ενσωματωμένα υπολογιστικά συστήματα με περιορισμένους πόρους.
______________________________________________________________________________________________________________________________

Κάθε χρήστης όμως έχει διαφορετικές ανάγκες και χρειάζεται τον δικό του συνδυασμό , ώστε να μεταμορφώσει τον υπολογιστή του σε ένα εξειδικευμένο παραγωγικό εργαλείο.
Όλα αυτά τα προγράμματα ανήκουν στην κατηγορία Λογισμικό .
Οι ανάγκες των χρηστών οδήγησαν τους προγραμματιστές να δημιουργήσουν πλήθος προγραμμάτων που ανήκουν σε διάφορες κατηγορίες.
Έτσι, κάθε κατηγορία διαθέτει αρκετές εφαρμογές με παρόμοια χαρακτηριστικά.
Για την επιλογή ενός προγράμματος, χρειάζεται σύγκριση των χαρακτηριστικών του, συμπεριλαμβανομένου και του κόστους της άδειας χρήσης, με τα χαρακτηριστικά των άλλων διαθέσιμων προγραμμάτων της ίδιας κατηγορίας.
Επικουρικά, μπορούμε να συμβουλευτούμε κάποια κριτική που θα βρούμε στον ειδικό τύπο (ηλεκτρονικό ή παραδοσιακό).
Όμως,μπορούμε να αποκτήσουμε και προσωπική άποψη, δοκιμάζοντας το πρόγραμμα, εφόσον μας προσφέρεται τέτοια επιλογή από τον δημιουργό του (έκδοση trial).
Το λογισμικό εξαρτάται πάντα από τις του υλικού του υπολογιστή που διαθέτουμε.
Για τον λόγο αυτό, κάθε πρόγραμμα συνοδεύεται από τις και τις προτεινόμενες απαιτήσεις του όσον αφορά στο υλικό (hardware), που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη.
Σημαντικό είναι, επίσης, οι εφαρμογές που προμηθευόμαστε να είναι με τη συγκεκριμένη έκδοση ΛΣ που χρησιμοποιούμε.
______________________________________________________________________________________________________________________________

Τα προγράμματα επεξεργασίας εικόνας μπορούν να τροποποιήσουν μια εικόνα σε επίπεδο (pixel).
Μπορούν να διορθώσουν και αντιθέσεις σε μια φωτογραφία, να αφαιρέσουν ανεπιθύμητα στοιχεία, ή να συνθέσουν μια νέα απόεπιμέρους εικόνες.
Συνήθως συνοδεύονται από πλήθος φίλτρων,ο συνδυασμός των οποίων δημιουργεί εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Εφαρμογές αυτής της κατηγορίας είναι το Adobe Photoshop και το .
______________________________________________________________________________________________________________________________

Στο μοντάζ ενός βίντεο επιλέγονται μικρότερα τμήματα από ένα ή περισσότερα βίντεο για την παραγωγή ενός νέου ενιαίου έργου.
Μια εφαρμογή επεξεργασίας βίντεο επιτρέπει στον χρήστη να εκτελέσει αυτή την εργασία αλλά και να κάνει τις απαραίτητες , να εφαρμόσει φίλτρα και τρόπους μετάβασης μεταξύ των τμημάτων
του έργου. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουντο Adobe Premiere Pro και το .

- Δημιουργία πολυμεσικών εφαρμογών

Τα αποτελούν τον συνδυασμό δύο τουλάχιστον μέσων όπως: κείμενο, ήχος, εικόνα, κινούμενη εικόνα (animation) και βίντεο.
Χρησιμοποιούνται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, λόγου χάρη για την πλοήγηση και το περιεχόμενο ενός ιστότοπου (website), για τη δημιουργία ενός απλού παιχνιδιού ή μιας εκπαιδευτικής εφαρμογής


- Επιτραπέζια τυπογραφία (Desktop Publishing – DTP)

Μια εφαρμογή επιτραπέζιας τυπογραφίας επιτρέπει σε συντάκτες και σχεδιαστές να δημιουργήσουν βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά στην οθόνη ενός προσωπικού υπολογιστή.
Παρέχει περισσότερο έλεγχο πάνω στον , τη διάταξη και την τυπογραφία από ό,τι ένας επεξεργαστής κειμένου. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα QuarkXPress και Scribus.

- Τεχνολογίες Υποβοηθούμενες από Υπολογιστή

Η Σχεδίαση με Υποβοήθηση Υπολογιστή (CAD) χρησιμοποιεί λογισμικό για τη ,τροποποίηση, ανάλυση ή βελτιστοποίηση ενός σχεδιασμού.
Αντίστοιχα, στην Παραγωγή με Υποβοήθηση Υπολογιστή (CAM), το λογισμικό χρησιμοποιείται για τον έλεγχο εργαλειομηχανών και συναφών μηχανημάτων στην παραγωγή αντικειμένων.
Το AutoCAD και το Archimedes αποτελούν ενδεικτικές εφαρμογές CAD.
______________________________________________________________________________________________________________________________

Το λογισμικό, όπως ορίζεται από το Ίδρυμα Ελευθέρου Λογισμικού (Free Software Foundation), είναι λογισμικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί, αντιγραφεί, μελετηθεί, τροποποιηθεί και
αναδιανεμηθεί χωρίς .
Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει τις εξής ελευθερίες:

- Ελευθερία 0: για χρήση του προγράμματος για οποιονδήποτε σκοπό.
- Ελευθερία 1: για μελέτη και τροποποίηση του προγράμματος.
- Ελευθερία 2: για αναδιανομή αντιγράφων του προγράμματος.
- Ελευθερία 3: για βελτίωση και επανέκδοση του προγράμματος, προς το συμφέρον της κοινότητας των χρηστών.

Οι ελευθερίες 1 και 3 προϋποθέτουν την πρόσβαση των χρηστών στον κώδικα του λογισμικού.
Ένα πρόγραμμα θεωρείται ελεύθερο λογισμικό, όταν οι χρήστες του έχουν τις παραπάνω ελευθερίες.
______________________________________________________________________________________________________________________________

Το ελεύθερο λογισμικό αναφέρεται ορισμένες φορές και ως λογισμικό κώδικα, αλλά οι δύο έννοιες δεν είναι ταυτόσημες.
Το λογισμικό κώδικα δεν σημαίνει απαραιτήτως ελεύθερο λογισμικό, αλλά αναφέρεται μόνο στο γεγονός πως επιτρέπεται σε κάθε χρήστη να εξετάσει και να χρησιμοποιήσει τη γνώση και τις
δυνατότητες που προσφέρει ο παρεχόμενος πηγαίος κώδικας.

Το ελεύθερο λογισμικό είναι επίσης διαφορετικό από το λογισμικό (freeware), το οποίο δεν απαιτεί πληρωμή για τη χρήση,όμως ο δημιουργός του διατηρεί όλα τα του.
Έτσι, το ελεύθερο λογισμικό είναι πρωτίστως ζήτημα ελευθερίας, όχι κόστους. Οι χρήστες είναι ελεύθεροι να κάνουν ό,τι θέλουν με το συγκεκριμένο λογισμικό: να το αναδιανείμουν χωρίς χρέωση ή ακόμα
και να το πουλήσουν (το ίδιο ή υπηρεσίες που σχετίζονται με αυτό,όπως η υποστήριξη ή η εγγύηση) σε σημαντικά υψηλές τιμές (π.χ. o μεταγλωττιστής GNU Ada).

Το λειτουργικό σύστημα είναι το πιο σημαντικό δείγμα ΕΛ/ΛΑΚ. Είναι τόσο αξιόπιστο που αποτελεί σήμερα το ΛΣ στους 480 από τους 500 ταχύτερους υπερυπολογιστές στον κόσμο.
______________________________________________________________________________________________________________________________

3.1 Διαχείριση ψηφιακού υλικού και πολυμεσικές εφαρμογές
______________________________________________________________________________________________________________________________

Ο όρος υλικού χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη διαδικασία μετατροπής έντυπου ή αναλογικού υλικού (βιβλία, άρθρα, εικόνες και φωτογραφίες, απλές κασέτες και βιντεοκασέτες) σε ψηφιακή μορφή με τεχνικές και μεθόδους όπως είναι η (μικρόφωνο και κάρτα ήχου), η καταγραφή (βιντεοκάμερα) και η σάρωση (σαρωτής).

Ο όρος ψηφιακή περιγράφει ένα κατανεμημένο υπολογιστικό περιβάλλον που απλοποιεί σημαντικά τις λειτουργίες της δημιουργίας, αποθήκευσης, διαχείρισης και επαναχρησιμοποίησης του ψηφιακού υλικού που περιέχει. Το συγκεκριμένο υπολογιστικό περιβάλλον επιτρέπει την πραγματοποίηση προηγμένων διαδικασιών, όπως είναι η αναζήτηση σε πολυμεσικές δεδομένων, η ανάκτηση και η
εξόρυξη γνώσης από δεδομένα μέσα από το περιβάλλον του παγκόσμιου ιστού.
Η βασική της δομή περιλαμβάνει τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό για τη δημιουργία, αποθήκευση και προσπέλαση του ψηφιακού υλικού μαζί με το αναγκαίο σε κάθε περίπτωση λογισμικό για τη διαχείριση και οργάνωση του υλικού, τη δημιουργία ευρετηρίων και καταλόγων, και την πληροφοριών σε αυτό.
Σημαντικό κριτήριο μιας ψηφιακής βιβλιοθήκης ανεξάρτητα από τον χαρακτήρα της είναι η ακεραιότητα και η προστασία του αποθηκευμένου ψηφιακού υλικού.

Η βασική δομική μονάδα που χαρακτηρίζει το περιεχόμενο μιας ψηφιακής βιβλιοθήκης είναι το ψηφιακό (digital object), δηλαδή ένα σύνολο πληροφοριών που έχει υποστεί τη διαδικασία της ψηφιοποίησης, έχει αποθηκευθεί με συγκεκριμένη μορφή (π.χ. με τη μορφή εικόνας, ήχου, κειμένου ή video) και χαρακτηρίζεται από ιδιότητες οι οποίες περιγράφονται με τη βοήθεια , δηλαδή δεδομένων που περιγράφουν άλλα δεδομένα, όπως τίτλος, θέμα κ.ο.κ.

Ψηφιακά βιβλία.

Aρχικά το ψηφιακό βιβλίο ήταν μια ψηφιοποιημένη έκδοση του παραδοσιακού βιβλίου (π.χ. στο μορφότυπο epub) το οποίο μπορεί να διαβαστεί με ειδικό αναγνώστη ψηφιακών βιβλίων (ebook reader) όπως το Kindle της Amazon. Σήμερα τα ψηφιακά βιβλία είναι πλέον .
Δίνουν στον χρήστη την αίσθηση του ξεφυλλίσματος (flipping books), προσφέρουν τη δυνατότητα σελιδοδείκτη, επισημειώσεων και υπογραμμίσεων, ενώ ταυτόχρονα το περιεχόμενο είναι .
Στις σελίδες ενός ψηφιακού βιβλίου ενσωματώνονται βίντεο, συλλογές από εικόνες, και διαδραστικά στοιχεία, π.χ. ένα τεστ ερωτήσεων.
Τα βιβλία αυτάείναι εμπλουτισμένα, προσελκύουν την προσοχή και το ενδιαφέρον του αναγνώστη, ο οποίος μπορεί να τα διαβάσει μέσω ενός υπολογιστή, μιας ταμπλέτας ή ενός κινητού τηλέφωνου.